دعوای مطالبه مهریه: شرایط، مراحل قانونی و آثار حقوقی

مقدمه

مهریه یکی از مهم‌ترین حقوق مالی زن در ازدواج است که به‌عنوان پشتوانه مالی او در نظر گرفته می‌شود. در صورت خودداری مرد از پرداخت مهریه، زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده اقدام به دعوای مطالبه مهریه کند. در این مقاله، شرایط، مراحل قانونی و آثار حقوقی این دعوا را بررسی می‌کنیم.

۱. مفهوم و انواع مهریه

۱.۱. مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه  

مهریه عندالمطالبه: زن هر زمان که بخواهد می‌تواند تمام مهریه را طلب کند.

 مهریه عندالاستطاعه: زن فقط در صورتی می‌تواند مهریه را دریافت کند که استطاعت مالی شوهر ثابت شود.

2. انواع مهریه از نظر ماهیت

مهریه نقدی: پرداخت وجه نقد در قالب سکه، طلا یا پول رایج کشور

مهریه غیرنقدی: اموال غیرمنقول (ملک، زمین)، اموال منقول (ماشین، جواهرات)، یا تعهدات خاص

3. شرایط قانونی مطالبه مهریه

1. ثبت ازدواج در دفتر رسمی (در نکاح دائم مهریه باید در سند ازدواج ذکر شده باشد).

2. عدم پرداخت مهریه توسط شوهر (زن باید اثبات کند که مهریه را دریافت نکرده است).

3. طرح دعوا در مراجع قانونی (از طریق دادگاه خانواده یا اجرای ثبت اسناد رسمی).

4. روش‌های مطالبه مهریه

1.4. از طریق اجرای ثبت

 اگر مهریه در سند ازدواج قید شده باشد، زن می‌تواند بدون مراجعه به دادگاه، از اجرای ثبت اسناد رسمی درخواست وصول کند. 

در این روش، حساب‌های بانکی و اموال مرد توقیف می‌شود و او ملزم به پرداخت مهریه خواهد شد.

2.4. از طریق دادگاه خانواده

 زن می‌تواند با تنظیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده مراجعه کند.

در صورت عدم توانایی مالی مرد، دادگاه تقسیط مهریه را بررسی می‌کند.

5. مراحل قانونی دعوای مهریه

۱. تنظیم دادخواست مطالبه مهریه توسط زن یا وکیل او

۲. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی

۳. ارجاع پرونده به دادگاه خانواده

۴. بررسی مستندات و دفاعیات مرد (ادعای اعسار، پرداخت مهریه، یا اثبات هبه شدن مهریه)

5. صدور رأی دادگاه مبنی بر پرداخت یا تقسیط مهریه

6. اجرای حکم و توقیف اموال یا حقوق مرد در صورت عدم پرداخت

6. دفاعیات مرد در برابر دعوای مهریه

ادعای پرداخت: مرد می‌تواند ادعا کند که مهریه را قبلاً پرداخت کرده و باید مدارک لازم ارائه دهد.

اعسار از پرداخت مهریه: اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، می‌تواند دادخواست اعسار داده و تقسیط مهریه را درخواست کند.

بخشیدن مهریه: اگر زن قبلاً مهریه را به همسرش ببخشد (ابراء کند)، امکان مطالبه مجدد آن را نخواهد داشت.

7. آثار حقوقی مطالبه مهریه

توقیف اموال مرد (در صورتی که توانایی مالی او اثبات شود).

امکان زندانی شدن مرد (در صورت عدم پرداخت مهریه و رد ادعای اعسار).

تقسیط مهریه در صورت اثبات عدم توانایی مالی مرد.

8. نتیجه‌گیری

مهریه یک حق قانونی برای زنان است و در صورت امتناع مرد از پرداخت آن، زن می‌تواند از طریق دادگاه یا اجرای ثبت اقدام کند. از سوی دیگر، اگر مرد واقعاً توانایی پرداخت نداشته باشد، می‌تواند درخواست تقسیط دهد. آگاهی از حقوق قانونی در این زمینه می‌تواند به کاهش دعاوی و مشکلات حقوقی بین زوجین کمک کند.