فیشینگ | بررسی حقوقی، مجازات‌ها و روش‌های پیشگیری

موضوع : فیشینگ | بررسی حقوقی، مجازات‌ها و روش‌های پیشگیری

مقدمه

​​فیشینگ یکی از رایج‌ترین جرایم سایبری است که در آن مجرمان با جعل هویت سازمان‌ها، بانک‌ها یا افراد معتبر، اطلاعات حساس کاربران را به سرقت می‌برند. این جرم می‌تواند به اشکال مختلفی مانند ارسال ایمیل‌های جعلی، پیامک‌های فریبنده و ایجاد وب‌سایت‌های تقلبی انجام شود. در این مقاله، به بررسی ابعاد حقوقی فیشینگ در ایران، مجازات‌های قانونی آن و روش‌های پیشگیری از این حملات می‌پردازیم.

ارکان قانونی فیشینگ

۱. عنصر قانونی

در قوانین ایران، فیشینگ به عنوان یکی از جرایم رایانه‌ای شناخته شده و در قانون جرایم رایانه‌ای و قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است:

• ماده ۱۲ قانون جرایم رایانه‌ای: "هر کس داده‌های متعلق به دیگری را به طور غیرمجاز و به قصد ارتکاب جرم به دست آورد، به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد."
• ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای: "هر کس از طریق سامانه‌های رایانه‌ای، مال دیگری را با ارائه اطلاعات نادرست تصاحب کند، به حبس از یک تا پنج سال محکوم می‌شود."
• ماده ۷۴۰ قانون مجازات اسلامی: "دسترسی غیرمجاز به داده‌های مالی افراد جرم محسوب شده و مرتکب به مجازات‌های تعیین شده محکوم خواهد شد."

۲. عنصر مادی

فیشینگ معمولاً به یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

• ✅ارسال ایمیل‌های جعلی که کاربران را به افشای اطلاعات بانکی و رمزهای عبور ترغیب می‌کند.
• ✅ایجاد سایت‌های تقلبی مشابه سایت‌های بانکی و درگاه‌های پرداخت.
• ✅ارسال پیامک‌های فریبنده با لینک‌های آلوده.
• ✅استفاده از تماس‌های تلفنی جعلی برای کسب اطلاعات محرمانه.

۳. عنصر معنوی

برای تحقق جرم فیشینگ، مجرم باید عمد و سوءنیت در فریب کاربران و سرقت اطلاعات آن‌ها داشته باشد.

مجازات‌های قانونی فیشینگ در ایران

۱. مجازات کیفری 

✅حبس بسته به میزان خسارت وارده

✅جزای نقدی 

✅بازگرداندن اموال کلاهبرداری شده به قربانیان

. ۲مجازات‌های تکمیلی

✅محرومیت از فعالیت‌های اینترنتی برای افراد متخلف.

✅مسدودسازی سایت‌های مرتبط با فیشینگ.

✅ثبت در سوابق کیفری مرتکب و محدودیت‌های حقوقی پس از محکومیت.

روش‌های پیشگیری از فیشینگ

1. عدم کلیک بر روی لینک‌های ناشناس در ایمیل‌ها و پیامک‌ها.
2. بررسی آدرس وب‌سایت‌های بانکی و درگاه‌های پرداخت برای جلوگیری از ورود به سایت‌های جعلی.
3. فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای برای حساب‌های بانکی و شبکه‌های اجتماعی.
4. عدم ارائه اطلاعات کارت بانکی یا رمزهای عبور به افراد ناشناس.
5. استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی و به‌روز نگه داشتن مرورگرها.
6. گزارش فعالیت‌های مشکوک به پلیس فتا و سایر مراجع قانونی.

نتیجه‌گیری

فیشینگ یکی از خطرناک‌ترین جرایم سایبری است که می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی و امنیتی شود. قوانین ایران برای مقابله با این جرم، مجازات‌های سختگیرانه‌ای در نظر گرفته‌اند. با افزایش آگاهی عمومی و رعایت نکات امنیتی، می‌توان از افتادن در دام این کلاهبرداری‌های اینترنتی جلوگیری کرد.

جهت بهره مندی از خدمات حقوقی و دریافت مشاوره کلیک کنید